Archikolegiata w Tumie, położona nieopodal Łęczycy w województwie łódzkim, to jeden z najcenniejszych zabytków architektury romańskiej w Polsce i miejsce o ogromnym znaczeniu historycznym. Wzniesiona w XII wieku, przez wieki była centrum życia religijnego, politycznego i kulturalnego.

Dziś, mimo licznych zniszczeń i rekonstrukcji, nadal imponuje swoją monumentalnością i dostojnym pięknem.

Świadek dziejów Polski

Budowa archikolegiaty rozpoczęła się około 1140 roku z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba ze Żnina. Świątynia miała nie tylko pełnić funkcję sakralną, ale również manifestować potęgę Kościoła i władzy książęcej. Była jednym z najważniejszych kościołów w średniowiecznej Polsce i przez wieki pełniła rolę centrum diecezjalnego i metropolitalnego.

- To już przeszło 860 lat. W dziesiątym wieku było tu opactwo benedyktyńskie założone prawdopodobnie przez świętego Wojciecha – mówi ksiądz Radosław Sawicki, proboszcz parafii w Tumie.

W archikolegiacie w Tumie odbywały się ważne wydarzenia państwowe i kościelne. Gościli tu liczni książęta piastowscy, w tym Władysław Herman i Bolesław Krzywousty. W 1181 roku miało tu miejsce jedno z pierwszych zjazdów książąt piastowskich, zwołane przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Piotra — wydarzenie to miało ogromne znaczenie dla prób jednoczenia rozbitego dzielnicowo kraju.

Mówi się również, że Tum odwiedzał Kazimierz Sprawiedliwy, a także inni przedstawiciele piastowskiej linii dynastycznej, dla których archikolegiata była nie tylko miejscem modlitwy, ale i symbolem wspólnoty politycznej.

Dziś archikolegiata nadal żyje – nie tylko jako zabytek, ale przede wszystkim jako miejsce duchowe.

- Archikolegiata w Tumie to nie tylko perełka architektoniczna, która zachwyca swoim romańskim pięknem, ale przede wszystkim miejsce żywego kultu. Od wieków wierni przychodzą tu, by modlić się, odnaleźć ciszę i spotkać się z Bogiem – mówi ksiądz Sawicki.

To duchowe serce regionu i ważny punkt na mapie polskiego dziedzictwa chrześcijańskiego.

Architektura, która przetrwała wieki

Archikolegiata w Tumie to klasyczny przykład architektury romańskiej. Zbudowana z kamienia, ma surowy, monumentalny charakter. Grube mury, masywne wieże i niewielkie, półkoliste okna sprawiają, że budowla przypomina warownię — i rzeczywiście, przez pewien czas pełniła również funkcję obronną. W XIII wieku została splądrowana przez Tatarów, co tylko potwierdza jej znaczenie w ówczesnym krajobrazie politycznym i strategicznym.

W ciągu wieków świątynia była wielokrotnie przebudowywana — szczególnie w okresie baroku, a następnie po zniszczeniach II wojny światowej. W latach 50. XX wieku podjęto decyzję o jej rekonstrukcji w duchu romańskim, co przywróciło jej pierwotny, surowy wygląd. Dzisiejszy wygląd archikolegiaty to efekt tych właśnie prac restauracyjnych, wiernych oryginalnym założeniom architektonicznym.

Tum dziś – sacrum, historia i kultura

Dziś archikolegiata w Tumie to nie tylko zabytek, ale także miejsce aktywnego kultu religijnego oraz ważny punkt na mapie turystyki kulturowej. Odbywają się tu msze, koncerty muzyki sakralnej i wydarzenia edukacyjne. Świątynia przyciąga zarówno miłośników historii, jak i pielgrzymów szukających duchowego doświadczenia.

Archikolegiata w Tumie to miejsce, w którym można niemal namacalnie poczuć oddech historii. To pomnik trwania polskiej kultury, religii i tożsamości narodowej. Jej monumentalna bryła przypomina o sile wiary i determinacji naszych przodków, a sama świątynia – o tym, jak głęboko sięgają korzenie polskiej państwowości.

Zdjęcia: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego

Zobacz inne wiadomości